سرمایه گذاری خارجی

سرمایه گذاری خارجی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرای برجام و در امتداد افزایش تعاملات بیمه ای ایران با بیمه گران بین المللی، راهنمای فعالیت سرمایه گذاران بین المللی در بازار بیمه ایران را در قالب پرسش و پاسخ های مرتبط اعلام کرد.
۱ . آیا ایران طرحی برای گشودن بخش بیمه بر روی سرمایه گذاران خارجی دارد و حداکثر درصد مالکیت در سرزمین اصلی (ایران) چه میزان است ؟
الف ) براساس سند اهداف راهبردی بیمه مرکزی ج.ا.ایران “جلب حضور اشخاص خارجی در بازار بیمه کشور” و “ارتقا همکاری با شرکت‌های بیمه خارجی” جزء اهداف رهبردی است.
ب) باتوجه به ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنجم توسعه کشورمصوب ۱۳۸۹، سرمایه گذران خارجی می توانند با رعایت سیاست­های کلی اصل (۴۴) قانون اساسی ج.ا.ایران و قوانین مربوط به صور ذیل به بخش بیمه وارد شوند:
۱- مشارکت شرکت­های بیمه خارجی با شرکت­های بیمه تجاری داخلی با اولویت بخش غیردولتی به منظور ایجاد شرکت بیمه مشترک بازرگانی در ایران .
۲ – جذب سرمایه خارجی توسط شرکت­های بیمه داخلی(ازجمله واگذاری سهام به اشخاص خارجی).
۳- تأسیس و فعالیت شعب و نمایندگی شرکت­های بیمه بازرگانی خارجی.
ج) به موجب ماده ۳۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه­ گری مصوب۱۳۵۰/۳/۳۰ ، واگذارى سهام مؤسسات بیمه ایرانى غیردولتى به اشخاص حقیقى یا حقوقى تبعه خارج تا بیست درصد با موافقت بیمه مرکزى ج.ا. ایران مجاز است و بیش از آن(تا ۴۹%) موکول به پیشنهاد بیمه مرکزى ج.ا. ایران و تأیید شوراى عالى بیمه و تصویب هیئت وزیران خواهد بود.
به موجب تبصره همین ماده انتقال سهام مؤسسات بیمه ایرانى به دولت‏هاى خارجى یا انتقال بیش از ۴۹ درصد سهام آنها به اشخاص حقیقى یا حقوقى خارجى مطلقاً ممنوع می­باشد.۲. آیا بیمه گران خارجی، مجاز به دریافت مجوز فعالیت در سرزمین اصلی هستند ؟ گزینه های ممکن برای ورود و مشارکت چیست ؟( مثلاً در بخش های توسعه نیافته بیمه ای، سرمایه­گذاری مشترک و ….).
الف) وفق ماده ۴۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه ­گری بیمه گران خارجی بارعایت مقررات مربوط و دارابودن شرایط لازم می توانند مجوز فعالیت درسرزمین اصلی اخذ نمایند. الزامات مربوط به شروع فعالیت موسسات بیمه خارجی در کشور، در فصل چهارم از بخش دوم قانون مذکور ذکر شده ­است. همچنین به موجب ماده ۵۰ این قانون، شرکت­های بیمه خارجى علاوه بر مقررات قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه­ گری و آیین­­ نامه‏­ هاى اجرایى آن، مشمول مقررات عمومى مربوط به شرکت‏ها و مؤسسات خارجى در کشور نیز می­باشند.
ب)براساس قوانین ومقررات مربوطه، گزینه­ های ممکن برای حضور و مشارکت بیمه گران خارجی به شرح ذیل است:
۱- مشارکت با شرکت­های بیمه تجاری داخلی با اولویت بخش غیردولتی به منظور ایجاد شرکت بیمه مشترک بازرگانی در ایران .
۲- تأسیس و فعالیت شعب و نمایندگی ..
۳- تاسیس وفعالیت دفتر ارتباطی.

۳. فرآیند دریافت مجوز بیمه برای بیمه گر خارجی سرزمین اصلی چیست؟ (مرجع مرتبط ،اطلاعات و مدارک و…)
باتوجه به مفاد ماده ۴۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران وبیمه گری و مقررات قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت های خارجی مصوب ۱۳۷۶/۸/۲۱ و آیین نامه اجرایی این قانون مصوب ۱۳۷۸/۱/۱۱ ،بیمه گران خارجی متقاضی مجوزفعالیت بیمه ای در ایران بایستی تقاضای خودرا به بیمه مرکزی ج.ا.ا ایران تسلیم نمایند. شروع فعالیت بیمه گر خارجی موکول به پیشنهاد بیمه مرکزی وتایید شورای عالی بیمه وتصویب هیات وزیران وثبت شعبه یا نمایندگی خواهد بود.
مطابق مقررات قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت های خارجی مصوب ۱۳۷۶/۸/۲۱ و آیین نامه اجرایی این قانون مصوب ۱۳۷۸/۱/۱۱ ، شرکتهای خارجی که در کشور محل ثبت خود، شرکت قانونی شناخته می شوند، مشروط به عمل متقابل در کشور متبوع ، می توانند برای فعالیت بیمه ای در ایران نسبت به ثبت شعبه یا نمایندگی خود اقدام نمایند.
براساس ماده۲ آیین نامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت های خارجی ، «شعبه شرکت خارجی» ،‌ واحد محلی تابع شرکت اصلی است که مستقیما موضوع و وظایف شرکت اصلی را در محل ، انجام می دهد. فعالیت شعبه در محل، تحت تام و با مسئولیت شرکت اصلی خواهد بود. همچنین براساس ماده ۴ آیین نامه اجرایی مذکور، «نماینده شرکت خارجی» ، شخص حقیقی یا حقوقی است که براساس قرارداد نمایندگی ، انجام بخشی از موضوع و وظایف شرکت طرف نمایندگی را در محل بر عهده گرفته است. نمایندگی شرکت خارجی ، نسبت به فعالیتهایی تحت نمایندگی شرکت طرف نمایندگی در محل انجام می پذیرد، مسئولیت خواهد داشت.
شرکتهای خارجی متقاضی ثبت شعبه در ایران موظفند اطلاعات و مدارک زیر را به همراه درخواست کتبی خود به اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی ارایه نمایند:
۱- اساسنامه شرکت ،‌ آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده در مراجع ذیربط.
۲-آخرین گزارش مالی تایید شده شرکت.
۳-گزارش توجیهی حاوی اطلاعات مربوط به فعالیتهای شرکت و تبیین دلایل و ضرورت ثبت شعبه در ایران ، تعیین نوع و حدود اختیارات و محل فعالیت شعبه ، برآورد نیروی انسانی ایرانی و خارجی مورد نیاز، و نحوه تامین منابع وجوه ارزی و ریالی برای اداره امور شعبه.
اشخاصی که متقاضی ثبت نمایندگی شرکت خارجی در ایران هستند موظفند، ترجمه فارسی اسناد و اصل مدارک و اطلاعات زیر را به همراه درخواست کتبی خود به اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی ارایه نمایند:
۱- تصویر مصدق قرارداد نمایندگی .
۲- مدارک شناسایی شخص متقاضی‌.
۳- ارایه سابقه فعالیت شخص متقاضی ثبت نمایندگی ،‌درزمینه امرپیش بینی شده در قرارداد نمایندگی.
۴-اساسنامه شرکت خارجی طرف نمایندگی ، آگهی تاسیس وآخرین تغییرات ثبت شده آن نزد مراجع ذیربط.
۵- گزارش فعالیتهای شرکت خارجی طرف نمایندگی و تبیین دلایل وضرورت اخذ نمایندگی.
۶- آخرین گزارش مالی تایید شده شرکت خارجی طرف نمایندگی
۷- معرفی سازمان ذیربط(بیمه مرکزی)

۴. آیا داشتن شرکت بیمه مختلط ، ممکن است ؟
به موجب قوانین و مقررات بیمه ­ای جمهوری اسلامی ایران، از جمله اشکال مجاز برای تاسیس و فعالیت موسسات بیمه در ایران، شرکت بیمه مختلط (زندگی و غیرزندگی) است و درحال حاضر منعی برای تاسیس اینگونه شرکت­های بیمه وجود ندارد.

۵. در حال حاضر کدام بیمه گران خارجی در ایران حضور دارند و مشارکت های آنان در چه زمینه هایی است ( درمنطقه آزاد و سرزمین اصلی).
در حال حاضر سه شرکت بیمه خارجی ذیل با ایجاد دفتر ارتباطی در ایران فعالیت می کنند:

۱- Kay International Plc کارگزار شرکت بیمه لویدز لندن – محل ثبت اولیه : لندن
۲- Sos Evasan – محل ثبت اولیه :سوییس
۳- Nasco Karaoglan Brokers – محل ثبت اولیه : لبنان

۶ . آیا شرکت خارجی می­تواند در شرکت­های موجود در سرزمین اصلی، دارای سهام شود ؟آیا مجاز است مالکیت سهم قانونی از۲۰% فراتر رود؟ آیا محدودیت میزان ۲۰% نسبت به سهام دار نهایی اعمال می شود ؟

 

ج) به موجب قوانین و مقررات بیمه­ ای مربوط ، تملک سهام موسسات بیمه در ایران چه بطور مستقیم و چه با واسطه برای هر شخص (حقیقی یا حقوقی) مورد رسیدگی قرار می­گیرد به نحوی که هر شخص به طور مستقیم یا با واسطه نمی­تواند بیش از بیست درصد سهام موسسات بیمه را تملک نماید.

۷. حداقل ودیعه موسسات بیمه خارجی در هررشته بیمه چقدراست ؟
به موجب ماده ۴۶ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری وآیین نامه «ودایع موسسات بیمه خارجی» ، مؤسسات بیمه خارجى باید مبلغى براى هر یک از دو رشته بیمه‏­ هاى زندگى و سایر انواع بیمه نزد بیمه مرکزى ج.ا ایران تودیع ‏نمایند. مبلغ این ودیعه درهریک از دو مورد مذکور، حداقل پانصد هزار دلار یا معادل آن از ارزهاى مورد قبول بانک‏ مرکزى ج.ا. ایران‏ است . به علاوه هر یک از مؤسسات بیمه خارجى باید درآمدهاى خود را سال ‏به ‏سال به ودیعه مزبوراضافه کند تا در هر مورد مبلغ‏ ودیعه حداقل به دو برابر مبلغ مصوب شوراى عالى بیمه برسد. افزایش ودیعه مازاد بر این مبالغ نیز اختیارى است. لازم به ذکر است مبلغ ودیعه مصوب شورای عالی بیمه همان حداقل پیش بینی شده درقانون (پانصدهزاردلار )است.

۸. حداقل سرمایه جهت بیمه اموال ومسئولیت و عمر چقدر است ؟
مطابق آخرین مصوبه هیات وزیران(۱۳۹۱/۵/۱)، حداقل سرمایه برای تاسیس و صدور پروانه فعالیت موسسات بیمه مستقیم براساس رشته بیمه به شرح ذیل است:
۱- بیمه اموال : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۶۰۰ر۱ ریال
۲- بیمه های اشخاص(زندگی- مستمری- حوادث شخصی- درمان) : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۵۰۰ر۱ ریال
۳- بیمه مسئولیت : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۴۰۰ر۱ ریال
۴- بیمه های وسایل نقلیه موتوری زمینی شخص ثالث،بدنه،حوادث راننده : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۳۰۰ر۱ ریال
۵- بیمه های زندگی وغیرزندگی : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۲۰۰ر۱ ریال
۶- بیمه های مختلط(کلیه رشته ها) : ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۵۰۰ر۲ ریال

۹. در صورتی که (تاسیس) شرکت بیمه مختلط مجاز است، حداقل شرایط لازم برای آن چیست ؟
شرایط تاسیس موسسات بیمه در سرزمین اصلی و منطقه آزاد به موجب مقررات قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران وبیمه گری مصوب۱۳۵۰/۳/۳۰ ، ضوابط تاسیس موسسات بیمه غیر دولتی مصوب ۱۳۸۰/۱۱/۱ شورای عالی بیمه ومقررات تاسیس وفعالیت موسسات بیمه در مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب۱۳۷۹/۶/۲ هیات وزیران است که از طریق پایگاه اطلاع رسانی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به نشانی http://www.centinsur.ir قابل دسترسی می باشد.

۱۰. آیا انعقاد قرارداد بیمه اتکایی توسط موسسات بیمه ایرانی با شرکت های بیمه خارجی مجاز است و آیا محدودیتی برای واگذاری به خارج از ایران یا داخل ایران وجود دارد ؟
الف) انعقاد قرارداد اتکایی با بیمه گران اتکایی/کارگزاران اتکایی خارج از کشور برای واگذاری بخشی از ریسک ها و یا قراردادهای موسسات بیمه مستقیم که در ایران فعالیت می کنند با رعایت مفاد ماده ۷۳ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری و مقررات مصوب شورای عالی بیمه است .

۱۱. آیا درایران شرکت بیمه دولتی اتکایی با حداقل میزان واگذاری اجباری وجوددارد ؟
بله- به موجب ماده ۷۱ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری و آخرین مقررات مصوب ، کلیه مؤسسات بیمه ­ای که در ایران فعالیت مى‏نمایند باید ۲۵ درصد در رشته بیمه‏­ هاى زندگى و ۱۵درصد در سایر رشته‏ ها از معاملات بیمه‏ اى مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ج.ا.ایران بیمه اتکایى نمایند.

آیا امکان ارسال ارزهای معتبر به ایران ( مثلاً برای خرید سهام ، سرمایه گذاری …. ) و دریافت ارز های معتبراز ایران ( مثلاً برای سود سهام ) وجود دارد ؟
هر گونه مبادلات ارزی در کشور ایران تابع مقررات مبادلات ارزی بانک مرکزی ج.ا.ایران است

۱۲. آیا شرکت­های بیمه می­توانند انواع توافقنامه­ های بانک-بیمه داشته باشند ؟
شرکت های بیمه وبانک ها درچارچوب مقررات و توافق های فیمابین امکان فعالیت در زمینه های مختلف ازجمله عرضه خدمات بیمه و سرمایه گذاری مشترک را دارند.

۱۳. شرایط لازم توانگری چیست ؟
الزامات مربوط به کنترل توانگری مالی موسسات بیمه به موجب آیین نامه ” نحوه محاسبه و نظارت بر توانگری مالی موسسات بیمه” مصوب شورای عالی بیمه است .

۱۴. تغییرات نظارتی(مقررات) که درآینده ایجاد می شود چیست ( مثلاً درخصوص شرایط سرمایه، توانگری، فرایند مجوز و ….)؟
به منظور انطباق مقررات با نیازهای روز و نیز تقویت نقش نظارتی نهادناظر ،مقررات بیمه ای منطبق با استانداردهای جهانی مستمراً در حال بازنگری است.

۱۵. آیا رشته بیمه اجباری در ایران وجود دارد (درمان ، وسایل نقلیه ، آتش سوزی )؟
درحال حاضر تنها رشته بیمه ای که خرید آن توسط اشخاص و همچنین عرضه آنها توسط موسسات بیمه به موجب قوانین مربوط اجباری است، رشته بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث است. همچنین به موجب قوانین ومقررات خرید برخی از پوشش های بیمه ای نیزمانند درمان وحوادث اتباع خارجی اجباری است

.